Macarıstan-Azərbaycan biznes forumunda İlham Əliyevin nitqi

- Hörmətli cənab Baş nazir.

Hörmətli nazir, əziz dostlar.

İlk növbədə, cənab Baş nazir, mənə göstərdiyiniz yüksək qonaqpərvərliyə görə bu auditoriyada da Sizə bir daha minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. Sizin gözəl ölkənizdə olmağımdan çox məmnunam. Biz dünən axşamdan başlayaraq bu günə qədər Sizinlə birlikdəyik və çox səmimi danışıqlar aparmışıq. Əminəm ki, bu danışıqların çox gözəl nəticələri olacaq. Beləliklə, Macarıstan-Azərbaycan əməkdaşlığı, dostluğu uğurla davam edəcəkdir.

Cənab nazirin çıxışında qeyd olundu ki, bu gün bizim aramızda strateji tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamə imzalanıb. Bu, tarixi bir sənəddir. İlk növbədə ona görə ki, Macarıstan-Azərbaycan əlaqələrinin gələcəyini müəyyən edir. Demək olar ki, bütün sahələr o Bəyannamədə əksini tapıb. Biz haqlı olaraq bir-birimizi strateji tərəfdaş adlandırırıq. Eyni zamanda, həmin sənədin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, Avropa İttifaqının üzvü olan Macarıstan bu Bəyannaməni Azərbaycan ilə qəbul edib. Beləliklə, gələcəkdə mümkün olan Avropa İttifaqı-Azərbaycan əlaqələrini tənzimləyən sənəd üçün gözəl əsas vardır.

Mən bir məqamı xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Çünki hər iki ölkənin biznes qurumlarının burada əyləşən nümayəndələri yaxşı bilirlər ki, biznes imkanlarının genişləndirilməsi və biznes qurumlarının rahatlığı üçün mütləq iki ölkə arasında çox səmimi münasibətlər olmalıdır. Biznes nümayəndələri özlərini məhz dost ölkələrdə rahat hiss edirlər, onların işi daha da uğurlu olur.

Bizim ikitərəfli əlaqələrimiz ən yüksək səviyyədədir. Bundan əvvəlki dövrlərdə hörmətli cənab Baş nazirlə bizim çoxsaylı görüşlərimiz olub. O, Azərbaycana iki dəfə səfər edib. Mən isə üçüncü dəfədir ki, Macarıstandayam. Biz qısa müddət ərzində sözün əsl mənasında, strateji tərəfdaşlıq münasibətlərini qurduq. Bu gün bu münasibətlər yeni mərhələyə qədəm qoyur. Beləliklə, siyasi əlaqələr sizin üçün - bu salonda əyləşənlər üçün gözəl imkanlar yaradır. Siz bu imkanlardan çox səmərəli istifadə etməlisiniz. Mən çox istəyirəm ki, Azərbaycanda Macarıstan şirkətlərinin sayı çoxalsın. Buna nail olmaq üçün son illər ərzində bir çox tədbirlər görülüb. Ticarət dövriyyəmiz qısa müddət ərzində böyük dərəcədə artıb. Artım üçün yeni imkanlar var.

Biznes forumu çərçivəsində imzalanan sazişlər də konkret xarakter daşıyır və onlar müxtəlif sahələri əhatə edir. Beləliklə, gələcəkdə Macarıstan şirkətlərinin Azərbaycandakı fəaliyyəti daha da təsirli olacaqdır. Biz istəyirik ki, bütün layihələrimizdə Macarıstan şirkətləri iştirak etsin. Layihələr isə çoxdur. Azərbaycanda çox böyük işlər görülür, investisiya qoyuluşu təmin edilir. Təkcə keçən il ölkə iqtisadiyyatına 28 milyard dollar sərmayə qoyulub. Onların 70 faizi daxili investisiyalardır. Daxili investisiyaların böyük əksəriyyəti dövlət xətti ilə qoyulan sərmayədir. Bu sərmayə infrastruktur layihələrinə - inşaat, nəqliyyat, kənd təsərrüfatı sektorlarına qoyulur. Macarıstan şirkətlərinin bu sahələrdə çox böyük təcrübəsi, dünya miqyasında çox gözəl nüfuzu vardır. Odur ki, mən gələcəkdə bizim biznes qurumlarının arasında əməkdaşlığı belə görürəm. Macarıstan şirkətləri həm investisiya qoyuluşu üçün, - hər iki tərəf buna maraqlı olmalıdır və hər iki tərəfdə belə niyyət var, - eyni zamanda, podratçı, yəni, kontraktor kimi Azərbaycana dəvət olunurlar.

Artıq bir neçə dəfə biznes forum keçirilib. Ancaq ilk dəfədir ki, ölkə rəhbərləri bu tədbirdə iştirak edirlər. Yəni, biz bu iştirakla əslində öz marağımızı və siyasətimizi ortaya qoyuruq. Biz istəyirik ki, gözəl siyasi əlaqələrimiz möhkəm iqtisadi əlaqələrlə də tamamlansın. Buna nail olmaq üçün bütün imkanlar var. Macar şirkətləri hansı sahələrdə daha da uğurla fəaliyyət göstərə bilər? Hesab edirəm ki, energetika sahəsində. Çünki gələcəkdə bu sahədə bizim aramızda çox sıx əməkdaşlıq olacaq. Azərbaycanın icra etdiyi “Cənub” qaz dəhlizi layihəsi həm bizim region, həm də Avropa üçün böyük imkanlar açır. Yeni kontraktlar icra ediləcək, inşaat sahəsində böyük işlər görüləcək. Bu layihə çərçivəsində ən azı 45 milyard dollar investisiya qoyuluşu gözlənilir. Macarıstan şirkətləri əlbəttə ki, bu layihələrdə iştirak etməlidirlər. Nəqliyyat sektorunda böyük imkanlar vardır.

Mən bilirəm ki, Macarıstan şirkətləri Azərbaycanda nəqliyyat infrastrukturunda işlər görəcəklər. Biz nəinki regionumuz üçün, qitələr üçün böyük əhəmiyyətə malik olan dəmir yolu layihəsini gələn il tamamlayacağıq. Bu dəmir yolu Asiyanı Avropa ilə birləşdirir. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Asiya ilə Avropa arasında olan ölkədir. Bu dəmir yolu əslində yük daşımalarının böyük dərəcədə artırılmasına xidmət göstərəcəkdir. Bakıda - Xəzər dənizinin sahilində yeni böyük ticarət limanı tikilibdir ki, onun yükaşırma qabiliyyəti tam işə başlayandan sonra 25 milyon ton olacaqdır. Yəni, nəqliyyatda böyük imkanlar yaranır.

Energetika, kənd təsərrüfatı sahələrində Macarıstanın çox böyük təcrübəsi var. Biz də kənd təsərrüfatının inkişafına böyük önəm veririk. Çoxsaylı subsidiyalar verilir ki, biz özümüzü kənd təsərrüfatı məhsulları ilə tam şəkildə - 100 faiz təmin edək, daha idxaldan asılı olmayaq. Bu sahədə də artıq əməkdaşlıq edilir. Bunun gözəl nəticələri vardır.

Bu gün imzalanan sazişlər arasında informasiya-kommunikasiya sahəsini xüsusilə qeyd etmək istəyirəm. Azərbaycan bu sahəyə də investisiyalar qoyur. Artıq birinci Azərbaycan telekommunikasiya peyki - “Azərspace-1” orbitə çıxarılıbdır. Biz ikinci və üçüncü peyklərin orbitə buraxılması ilə bağlı işlər aparırıq, bu sahədə də imkanlar var. Yəni, bunlar perspektivli sahələrdir. Bu sahələrdəki infrastruktur layihələrinin icrasında Macarıstan şirkətləri çox fəal iştirak edə bilərlər. Bilirəm ki, su təsərrüfatının təkmilləşdirilməsi üçün indi Macarıstan şirkətləri Azərbaycanda bizimlə əməkdaşlıq edəcəklər. Həmçinin digər sahələrdə - kənd yollarının, magistral yolların, dəmir yollarının tikintisində də. Bütün bu sahələr bu gün Azərbaycanın qısamüddətli inkişaf proqramında öz əksini tapıb. Sadəcə olaraq bu layihələrə qoşulmaq lazımdır. Bir daha demək istəyirəm, çıxışımın əvvəlində səsləndirdiyim kimi, bu gün bizim aramızda olan əlaqələr o qədər yüksək səviyyədədir ki, həm Azərbaycan, həm Macarıstan investorları, şirkətlər özlərini rahat hiss edəcəklər. Buna zəmanət verən iki ölkənin rəhbərləridir ki, bu gün sizin yanınızdadırlar.

O ki qaldı Azərbaycanın ümumi inkişafına deyə bilərəm ki, bu inkişaf çox dinamikdir. Son illər ərzində böyük iqtisadi inkişafa nail olunub. İqtisadi vəziyyət sabitdir. Dünyada hələ davam edən iqtisadi və maliyyə böhranı demək olar ki, Azərbaycana böyük təsir etməmişdir. Biz hətta böhranlı illərdə iqtisadi artıma nail ola bilmişik. Davos Dünya İqtisadi Forumu Azərbaycan iqtisadiyyatını rəqabət qabiliyyətliliyinə görə 38-ci yerə layiq görübdür. Bu da aparılan islahatların nəticəsidir. Yəni, bu gün Azərbaycan iqtisadiyyatı hələ ki, neft-qaz amilindən asılı olsa da, bu asılılıq o qədər də böyük deyil. Bizim ümumi daxili məhsulda neft-qaz sektorunun çəkisi təxminən 45 faizdir, bəlkə, ondan da azdır.

Bizim istəyimiz iqtisadiyyatı şaxələndirməkdir. Buna nail olmaq üçün dövlət infrastruktur layihələrinə investisiyalar qoyur, sənaye müəssisələrinin yaradılmasına dəstək verir, özəl sektora güzəştli şərtlərlə kreditlər ayırır, xarici investorları və firmaları cəlb edir ki, onlar öz təcrübələrini bizimlə bölüşsünlər. Azərbaycanın dinamik inkişafı ölkədə biznes dairələri üçün gözəl imkanlar yaradır. Çünki bizim gələcək iqtisadi inkişafımız da müsbət olacaqdır.

Azərbaycanda işsizlik demək olar ki, tamamilə aradan qaldırılır, təxminən 5 faiz səviyyəsindədir. Siyasi sabitlik mövcuddur. Siyasi sabitlik olmadan heç bir inkişafdan söhbət gedə bilməz. İndi çətinliklər çəkən ölkələrdə, siyasi böhranlar yaşanır. İnvestorlar o ölkələrdə heç vaxt investisiya qoymazlar. Bu gün heç bir ölkə investisiyasız inkişaf edə bilməz. İndi investisiyalar uğrunda rəqabət aparılır, mübarizə gedir. Ona görə bu sahədə Azərbaycan üçün gözəl imkanlar var. Dövlətin və hökumətin düşünülmüş strategiyası var. Biz dinamik inkişafımızı bundan sonra da davam etdirməliyik və neftdən, qazdan asılılıq minimum səviyyəyə düşməlidir. Buna nail olmaq o qədər də asan deyil. Çünki icrası nəzərdə tutulan “Cənub” qaz dəhlizi Azərbaycanın neft-qaz potensialını gələcəkdə daha da artıracaq. Beləliklə, qeyri-neft sektoru gərək daim çalışsın ki, neft sektorunu üstələsin.

Macarıstanda gözəl investisiya imkanları var. Bizim şirkətlər və dövlət qurumları bunu araşdırırlar. Əminəm ki, birgə səylərlə, hökumətlərarası komissiyanın bilavasitə iştirakı və tövsiyəsi ilə investisiya layihələri də icra ediləcək. Beləliklə, biz daha da möhkəm əməkdaşlıq çərçivələri müəyyən edəcəyik. Siyasi əlaqələr yüksək səviyyədə olduğu üçün iqtisadi sahədə də mütləq daha böyük inkişaf olmalıdır. Mən əminəm ki, biz buna nail olacağıq.

Çıxışımın sonunda Macarıstana və macar xalqına Azərbaycan xalqı adından bir daha dərin hörmətimi bildirmək istəyirəm. Biz Macarıstanda gedən prosesləri maraqla izləyirik. Sizin təcrübəniz bir daha onu göstərir ki, harada hökumət milli maraqları müdafiə edir, xalq da o hökuməti müdafiə edir. Macarıstan bu gün bu regionda müstəqillik simvoludur. Bilin ki, dünyanın müxtəlif yerlərində sizin fəaliyyətiniz izlənilir, sizə baxırlar və sizin uğurunuza sizin dostlarınız sevinir, o cümlədən biz Azərbaycan da. Son parlament seçkilərində böyük qələbə qazanmış mənim dostum cənab Baş nazir Viktor Orban ölkəni inamla idarə edir və ona verilən səslər milli maraqlara verilən səslərdir. İndiki zəmanədə, xüsusilə bəzi beynəlxalq qurumlar çərçivəsində müstəqil siyasət aparmaq o qədər də asan məsələ deyil. Ancaq xalq hər şeyi görür və görülən işlərə qiymət verir. Biz buna sevinirik. Bu, onu deməyə əsas verir ki, sizin gələcəyiniz çox uğurlu, parlaq olacaq. Biz də sizin dostlarınız olaraq buna baxıb sevinəcəyik.

Mənə və Azərbaycandan gələn bütün qonaqlara göstərdiyiniz qonaqpərvərliyə görə sizə bir daha minnətdaram, sizin hamınızı Azərbaycana dəvət edirəm. Sağ olun.